Có vẻ như phát triển bản thân đang là xu hướng hiện nay. Xu hướng này mạnh đến nỗi xuất hiện sự quá khích, sùng bái mang tính tiêu cực hơn là phát triển. Ai cũng muốn phát triển bản thân nhưng có bao nhiêu người thực sự hiểu nó là gì?

Nói là xu hướng như vậy nhưng bạn có biết rằng phát triển cá nhân không có gì mới cả, con người đã bắt đầu thực hành nó từ những năm trước công nguyên.

Để bạn hiểu đúng về phát triển bản thân, và nhận biết những thứ gì không phải thì mình sẽ cắt nghĩa kết hợp cả quan điểm phương Đông và phương Tây.

Phát triển thân - tâm - trí

Ở phương Đông chúng ta thịnh hành quan điểm tam nguyên, nghĩa là phát triển 3 phần thân, tâm, trí để trở thành một con người hoàn thiện.

Nói là 3 phần nhưng chúng được xem là một thể thống nhất, không thể sống thiếu nhau. Thân chính là thân thể, tâm là tâm hồn - linh hồn, trí là trí tuệ.

Về định nghĩa thì không có gì khó hiểu với chúng ta cả. Thậm chí, phương Tây họ cũng phát triển 3 phần này chứ không phải riêng phương Đông chúng ta.

Điều khác mà bạn cần ghi nhớ ở đây là quan điểm phương Tây phát triển theo hướng hài hòa, dung hòa với láng giếng, bố mẹ, xã hội.

Ý này nghĩa là một người phát triển bản thân thành là phải cư xử được lòng nhiều người, là một người còn có hiếu với bố mẹ , là một người có tâm hồn trong sáng. Chính vì định hướng đó mà thành phẩm cũng khác nhau.

Bạn sẽ hiểu rõ sự khác biệt này khi đọc xong quan điểm phương Tây.

Phát triển tiềm năng con người

Phương Tây đôi lúc cũng dùng khái niệm mind-body-soul để nói về phát triển bản thân. Điều khác là phương Tây họ hướng đến một con người tự do, một con người sống được làm chính mình mặc dù điều đó có mẫu thuẫn với xã hội ở một số điểm.

Nietzsche, một triết gia ảnh hưởng ở phương Tây, từng viết:

"My formula for greatness in a human being is amor fati."

Nghĩa là công thức để trở thành một con người tuyệt vời là "amor fati". Amor fati dịch ra là love of fate (tình yêu với số phận). Bạn cảm thấy hơi lùng bùng rồi đúng không?

Mình biết là một số quan điểm phương Tây có thể nói là nằm ngoài thế giới quan của một người châu Á. Mình vẫn sẽ giải thích tiếp về amor fati để bạn hiểu rõ hơn.

Ý ông là người nào biết chấp nhận số phận, chấp nhận tất cả những gì xảy đến với mình dù cho nó tệ cỡ nào. Tuy nhiên, chấp nhận số phận không phải là buông xuôi.

Con người sinh ra là để kiến tạo cuộc sống của chính mình từ những gì mình có. Đó là cách sống là chính mình và sống trọn cuộc đời này.

Quan điểm có chút bất chấp và nổi loạn nếu nhìn từ quan điểm Á Đông.

Đông-Tây va chạm

Ở nước nào thì mình không chắc chứ ở Việt Nam thì chúng ta có cả quan điểm Đông và Tây. Lịch sử Việt Nam có sự góp mặt của nền văn hóa Pháp và văn hóa Mỹ, cũng như ảnh hưởng sâu sắc từ Trung Quốc.

Do đó, nội dung về phát triển bản thân ở Việt Nam vô cùng đa dạng. Nếu biết tiếp thu chọn lọc, chúng ta có kết hợp cái hay mỗi trường phái thành tinh hoa kiến thức.

Mặt khác, với người mới bắt đầu hoặc chưa hiểu nhiều thì có thể là thảm họa. Có những bạn trẻ giương cao ngọn cờ "chủ nghĩa cá nhân" phương Tây trong khi đang sống một lối sống thiếu trách nhiệm. Nếu học được về chủ nghĩa cá nhân của phương Tây thì nên học được ý thức tốt khác của họ.

Cá nhân mình thì tiếp thu cả hai nhưng mình lấy triết học, khoa học phương Tây làm nền tảng. Phải nói thật là tiếp thu những tư duy phương Tây dễ dàng hơn.

Còn những kẻ cố tình gán ghép phát triển bản thân vào việc làm giàu nhanh. Họ bảo là bạn sẽ thay đổi tư duy nhưng thực chất là tẩy não bạn. Đó không phải là sản phẩm của phương Tây hay phương Đông mà là sản phẩm lỗi.

Do đó, khi bạn tiếp cận về phát triển bản thân, hãy chú ý đến nguồn bạn nhé.