Môi trường làm việc mà mình có đầu tiên đó là môi trường làm việc trong tổ chức lớn, đại loại giống như môi trường công sở. Mình không làm quá lâu nhưng cũng đã làm "khô máu" từ những vị trí thực thi đến vị trí quản lý.

Phải nói rằng, ở trong môi trường tổ chức mình là một achiever (người có thành tựu), chứ không phải kiểu bình bình. Tuy nhiên...

Khi mình rời khỏi môi trường đó, chuyển sang môi trường tự lập kinh doanh, mình đã phải "sống dở chết dở". Bỗng chỉ trong 3 tháng, mình thấy bản thân như là một kẻ thua cuộc, như một con cá thoi thóp trên cạn.

Giá như mình biết trước những thử thách mình sẽ gặp thì mình đã không sốc đến như vậy. Đó là lý do tại sao mình muốn chia sẻ cho bạn biết trước để tránh được vết xe của mình.

Khủng hoảng danh tính

Identity crisis, khủng hoảng danh tính, là khi bạn không biết bấu víu vào tổ chức, chức vụ nào để khẳng định bản thân. Trước đây, bạn có thể giới thiệu rằng bạn là Manager X của công ty Y, làm trong lĩnh vực Z.

Nhờ thế mà bạn có nơi bạn thuộc về. Khi nghỉ việc, bạn giới thiệu bạn là ai? "Tôi làm freelance" chăng? Thật sự, kinh doanh tự do, hay làm freelance là một khái niệm vô cùng chung chung.

Nó cũng sẽ làm chính bạn cảm thấy vô định. Hơn nữa, giai đoạn đầu khi chưa có thành tựu, bạn cũng sẽ ngại nói rõ về thứ mình đang làm. Dân gian có câu: "Nói trước bước không qua." mà.

Thay vì dựa vào vị trí hay JD thì bạn nên dựa vào những giá trị nội tại của bản thân để khẳng định mình.

Còn đâu những lời khen

Làm ở công ty, bạn được công nhận những gì mình làm tốt hoặc cũng gọi là khá tốt. Nghỉ việc, ai sẽ là người khen bạn rằng "Em giỏi quá!", "Anh/chị giỏi quá!". Bạn chứ không ai khác phải biết tự công nhận mình.

Chính do thiếu những lời khen mà bạn sẽ không biết bao nhiêu là đủ. Từ sáng đến tối, bạn cứ quay cuồng trong công việc nhưng vẫn thấy mọi thứ chưa đâu vào đâu.

Không có lời khen, cũng không có lời phê bình. Bạn có lười, có mất động lực thì cũng chẳng có nói với bạn cả. Nếu may mắn, bạn có người đồng sáng lập thì đỡ hơn nhưng rồi họ cũng không thể chăm sóc bạn kỹ như trong một tổ chức bài bản có cả đội Reward & Recognition.

Tự do đến ... đáng sợ

Lúc đi làm, bạn luôn muốn được có thêm thời gian để nghỉ ngơi, đi chơi hoặc làm điều mình thích. Đến khi nghỉ việc, bạn có quá nhiều thời gian để làm theo ý mình.

Câu hỏi lớn nhất trong đầu của bạn sẽ là: "Làm gì với khoảng thời gian ấy?". Tự do mà không biết sẽ làm gì tiếp theo, không định hình được ngày mai thì tự do đó theo kiểu trôi dạt nhiều hơn.

Bạn sẽ bắt đầu thấy mình lãng phí thời gian. Bạn sẽ tự chất vấn rằng xem mình có dành nhiều gian cho việc A, việc B mà không dành đủ thời gian cho việc X, việc Y hay không.

Ở môi trường công sở, mọi thứ đều đã có khuôn khổ. Ra ngoài làm, bạn phải tự tạo khuôn khổ và khuôn "sướng" cho mình. Nếu bạn không tự tạo được, bạn sẽ ước được quay lại công ty làm việc, khổ cũng được.

Vấn đề về tâm lý, tâm thần

Nếu đã quen với môi trường công sở chị chị em em, tay bắt mặt mừng mỗi sáng thì lập nghiệp kinh doanh quả thật là một nỗi buồn.

Cũng phải nói tùy vào môi trường làm việc nhưng sẽ có giai đoạn mà một ngày bạn chỉ nói chuyện với 1-2 người, thậm chí không ai cả. Nếu bạn bán quán thì sẽ có ngày chỉ một mình bạn bán.

Nếu bạn làm một nghề chuyên môn, thì trong giai đoạn học, bạn cũng chỉ một mình cày sách, cày khóa học từ sáng đến tối. Còn nếu bạn làm kinh doanh sản xuất thì cũng có lúc bạn loay hoay với đống sổ sách cả ngày.

Lâu ngày, việc giảm những tương tác xã hội, đặc biệt là tương tác sâu sẽ sinh ra nhiều vấn đề về tâm lý. Có những khó khăn bạn chẳng biết kể ai, có những sai lầm chẳng ai nhận giúp bạn, bạn lại nhận về mình.

Thực sự, một người có thể lập nghiệp hoặc ít ra là đi làm một cách tự lập phải biết cách cân bằng cảm xúc của mình.

Nói thì đơn giản nhưng làm thì khó. Như mình là coach, mình có chút "nghề" nên nhận thức được vấn đề của bản thân và tìm kiếm sự trợ giúp kịp thời, còn đa phần trường hợp mình thấy thì không nhận thức được hoặc cam chịu một mình.

Nếu bạn đang muốn nghỉ việc vì bất cứ lý do gì, dù cho là muốn lập nghiệp hay là muốn có gap year để đi học, đi tích lũy kinh nghiệm thì cũng nên cân nhắc chuẩn bị cho mình kỹ càng.

Đừng vì sợ quá mà không quyết sớm hoặc quyết xong thiếu chuẩn bị, rồi muộn màng nhận ra thì quay đầu cũng khó.